Fontanna Neptuna znajduje się na ulicy Długi Targ w Gdańsku. Jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Stanowi istne dzieło sztuki rzeźbiarskiej będąc jednocześnie najstarszą działającą fontanną w Polsce.
Zabytkowa fontanna znajduje się w reprezentacyjnej części Głównego Miasta w Gdańsku – na Długim Targu tuż przed Dworem Artusa. Stanowi ważną atrakcję turystyczną i obowiązkowy punkt wycieczek. Turyści bardzo chętnie zatrzymują się przy niej by zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie ze zwiedzania Gdańska.
Kim był Neptun?
Neptun – w mitologii rzymskiej bóg wód, chmur i deszczu, odpowiednik greckiego Posejdona – boga morza. Atrybutem Neptuna był trójząb, o magicznej mocy. Skały pękały pod jego uderzeniem, a ziemia trzęsła się w posadach. Kiedy zanurzał go w wodzie, mógł wywołać sztorm lub uspokoić piętrzące się fale.
Fontanna Neptuna – jak stała się symbolem Gdańska?
Pomnik Neptuna symbolizuje związek Gdańska z morzem. Jego pomysłodawcą był ówczesny burmistrz miasta – Bartłomiej Schachmann. Posiadał wizję, by był to najpiękniejszy posąg na całym wybrzeżu Bałtyku. Do wykonania fontanny zaprosił najznakomitszych mistrzów Europy. Abraham van den Blocke wykonał czaszę, która stanowi największy i najbardziej okazały element obiektu. Wykonał ją ze specjalnego belgijskiego marmuru w kolorze czarno – niebieskim, a trzon z tufu. Natomiast sam posąg Neptuna został odlany w latach 1614-1615, przez mistrza Petera Husena w ludwisarni miejskiej Gerta Benningka. Masa posągu wynosi 650kg. Ostateczny szlif figurze Neptuna, w roku 1615, nadał Ottmar Wettner.
Jak można łatwo policzyć posąg Neptuna i czasza fontanny mają już ponad 400 lat. Jednak wiele jej elementów dodane było już po ustawieniu pomnika, przez co są znacznie młodsze.
Prace związane z instalacją pomnika opóźniały się przez wojny ze Szwecją. Elementy pomnika przechowywano w tym czasie w Wielkiej Zbrojowni. Dopiero w roku 1633, po wybudowaniu przez Reinholda de Clerka fundamentu, podjęto próbę przepuszczenia wody wewnątrz fontanny. Rok później, otoczono go kutą kratą wykonaną wg projektu Johanna Rogge. Na niej w XVIII wieku dodane zostały herby miasta a także orły polskie.
Choć w tej chwili turyści podczas zwiedzania Gdańska mogą o tym nawet nie pomyśleć, to kiedyś zasilenie fontanny wodą stanowiło bardzo duży problem. Z początku dostarczano ją do zbiorników umieszczonych na dachu Dworu Artusa i Ratusza Głównego Miasta wiadrami. Zbierano także deszczówkę, co dało możliwość okresowego uruchomienia fontanny. W XVIII wieku uruchamiano ją jedynie 3 razy w tygodniu, we wtorki i czwartki między godziną 12 a 13 oraz w niedzielę, pomiędzy godziną 11 a 12. Dopiero w wieku XIX podłączono Fontannę do wodociągów miejskich.
Ciekawostka – w czasie II wojny światowej fontanna została uszkodzona. Dla ochrony przed całkowitym zniszczeniem postanowioną ją zdemontować i ukryć. Na polecenie prof. Ericha Volmara zdemontowana figura Neptuna wywieziona została do Parchowa koło Bytowa i tam ukryta, natomiast czaszę i podstawę fontanny zamurowano cegłami.
Umów się na zwiedzanie!
Przewodnik po Gdańsku
Morska „Świta” Neptuna na Długim Targu w Gdańsku
Głowa Neptuna, wykonana została na wzór głowy Marka Aureliusza. Tułów jest zupełnie nagi. Z czasem podjęto decyzję o przykryciu przyrodzenia ogonem – płetwą konia morskiego, aby nie gorszyć bogobojnych protestantów. Jednak nie sam Neptun znajduje się na pomniku. Jego postać otoczona jest różnymi postaciami. Jedną z nich jest koń morski, bardzo dobrze znany Słowianom oraz innym ludom Europy. Dostrzec możemy tutaj także łabędzia, który umiejscowiony został w otoczeniu Neptuna nieprzypadkowo. Łabędź, prócz tego, że żyje w wodzie, jest symbolem piękna, wdzięku i szlachetności. Kojarzony jest także ze śmiercią i przemijaniem.
Prócz konia morskiego i łabędzia, spostrzegawczy turyści mogą dostrzec w świcie Neptuna syreny morskie, psa morskiego a także putta, czyli dekoracyjny motyw przedstawiający nagie dziecko, który dmie w muszlę zwaną „rogiem Trytona”. Tryton, jak wiadomo był synem Posejdona, nie dziwi nas zatem, ze tak świetnie wpasował się w „świtę” Neptuna w Gdańsku.
Trójząb – oręż nie tylko Gdańskiego Neptuna
Według mitologii Neptun używał go do rozbijania skał i tworzenia źródeł. W późniejszych czasach rybacy używali trójzębów do polowania na duże ryby czy ośmiornice. Trójząb Neptuna jest też najbardziej charakterystyczny dla naszego pomnika, składa się z drzewca i osadzonych na nim trzech metalowych zębów zakończonych hakami. Turyści odwiedzający fontannę mogą zauważyć strużki wody wydostające się z oręża greckiego boga. To dlatego że trzymany przez władcę wszelkich mórz i oceanów trójząb stanowi tutaj jedno ze źródeł zasilania wody.
Złota woda gdańska
Krąży legenda według której mieszkańcy Gdańska wrzucali do fontanny złote monety, „na szczęście”. Zdenerwowany zaśmiecaniem basenu Neptun, rozłupał trójzębem monety na złote płatki, wodę natomiast zamienił w wódkę. W ten oto sposób gdańszczanie zyskali popularny w mieście likier „Goldwasser”.
Fontanna Neptuna jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta (podobnie jak Brama Żuraw czy cała ulica Mariacka w Gdańsku). Liczne wycieczki oprowadzane przez przewodników po Gdańsku, odwiedzają monument podczas zwiedzania miasta. Często natknąć możemy się tutaj na tłum turystów otaczający fontannę w kolejce do pamiątkowego zdjęcia. Wokół niej znajdują się liczne restauracje oraz kawiarnie w których możemy zjeść i odpocząć w trakcie naszego spaceru.
zobacz także: Legenda: Lwy z Gdańskiego Ratusza
zobacz także: Złota Kamienica w Gdańsku
Podobało się? Zasubskrybuj i bądź na bieżąco:
