Ulica Mariacka to jedna z najczęściej odwiedzanych przez turystów i najbardziej rozpoznawalnych uliczek w Gdańsku. Jej historia sięga czasów średniowiecza. Niewątpliwie swoją sławę zawdzięcza niezwykłej architekturze, klimatowi dawnej gdańskiej zabudowy z zrekonstruowanymi przedprożami i rzygaczami a przede wszystkim bursztynom.
Od strony zachodniej rozpoczyna się przy Bazylice Mariackiej, biegnie prostopadle ku Motławie, kończąc na zamykającej ją od wschodu Bramie Mariackiej. Turyści zwiedzający ulicę Mariacką natkną się na liczne sklepiki z wystawionymi na zewnątrz ladami. Znajdują się w nich wyroby z bursztynów oraz pamiątki. Swoje prace rozkładają tu rysownicy i malarze. Można tu odpocząć w jednej z kawiarenek czy wejść do galerii. Niegdyś zamieszkiwana przez kupców ma obecnie bardziej artystyczny charakter. Każdy przewodnik po Gdańsku przyzna że warto zajrzeć tu w trakcie zwiedzania miasta. Polecamy odwiedzić ją jednak latem podczas Jarmarku Dominikańskiego, kiedy to możemy poczuć klimat dawnej kupieckiej ulicy, tłoczny i gwarny.
Ulica Mariacka – przedproża i średniowieczny klimat we współczesnym Gdańsku
Według różnych dokumentów Mariacka nosiła dawniej nazwę ulicy „Panieńskiej” z niemieckiego „Frauengasse„. W źródłach łacińskich pochodzących z roku 1350 odnajdziemy nazwy „platea dominae Mariae” (czyli ulica Marii Panny) lub „platea dominae nostrae”, które nawiązywały do świątyni Najświętszej Marii Panny. Ostatecznie zmiana nazwy na dzisiejszą ulicę Mariacką nastąpiła po wyzwoleniu Gdańska w 1945 roku.
Jej historia nie jest zawiła. Dziś prestiżowa ulica Gdańska, kiedyś należała do zwykłych portowych uliczek. W XIV wieku była to skromna i krótka uliczka (a nawet ścieżka) znajdująca się na podmokłym terenie. Początkowo wznoszono na niej skromne budynki ceglane lub ryglowe. Przemiany przyszły w drugiej połowie XV wieku, wraz z rozkwitem gdańskiego ośrodka portowego, wybudowaniem Bramy Mariackiej (w 1484 roku) i po osuszeniu bagnistego terenu. Architektura wzdłuż ulicy zmieniła się. Zaczęli osiedlać się na niej przede wszystkim kupcy. Wzdłuż Frauengasse budowano kamienice gotyckie, z czasem przechodząc w bardziej renesansowy a następnie wczesnobarkowy styl.
zobacz także: Główne i Stare Miasto Gdańsk – odkrywamy Gdańską Starówkę
Umów się na zwiedzanie!
Przewodnik po Gdańsku
Gdańskie Przedproża na ulicy Mariackiej
W swoich kamienicach, kupcy budowali częściowo wyniesione ponad poziom gruntu piwnice. Służyły do przechowywania towarów (ze względu na podmokłość terenu nie mogli budować głębokich piwnic). Tak powstawały mini tarasy zwane przedprożami, które stanowiły centrum życia towarzyskiego i miejsce wspólnych spotkań. Ozdabiane były kamiennymi dekoracjami, rzygaczami i kutymi kratami. Z czasem gdy na nieodległej Wyspie Spichrzów zaczęły wyrastać wielkie magazyny, piwniczki przestały służyć jako przechowalnie. Zaczęły zamieniać się w warsztaty rzemieślników, sklepiki z bursztynem czy z wyrobami rzemiosła artystycznego.
Rzygacze – bajkowe gargulce na gdańskiej ulicy
Gdańskie Rzygacze służyły do odprowadzania wody z dachu do ulicznego rynsztoku. Było to ciekawe rozwiązanie zastosowane przez mieszkańców miasta, którzy przedłużali w ten sposób rynny aby deszcz nie leciał bezpośrednio na przedproża. Dzięki temu rozwiązaniu, poprzez zdobione „gargulce” woda opadała niczym w wodospadzie na ulice, spływając następnie rynsztokiem do pobliskiej Motławy. Rzygacze przybierały przy tym różne fantastyczne formy głów zwierząt czy baśniowych stworzeń, stając się jedną z wizytówek gdańska.
Mariacka jako ulica Bursztynowa – Bursztynowe serce Gdańska!
Dzisiaj charakteru ulicy nadają galerie sztuki, nastrojowe knajpki, kawiarenki, puby a przede wszystkim zebrane w jednym miejscu sklepiki z bursztynem, złotem i biżuterią. Gdańsk, który promuje się na światową stolicę bursztynu, z ulicy Mariackiej uczynił swoje bursztynowe serce. Często też Mariacka nazywana jest ulicą bursztynową. Z całego miasta to na mariackiej sklepów z tym kruszcem jest najwięcej. Turyści wyroby z bursztynu mogą podziwiać w ich wnętrzu oraz w wystawionych bezpośrednio na ulice ladach.
Spacer po Mariackiej w Gdańsku
Ulica Mariacka cieszy się dużą popularnością wśród turystów zwiedzających Trójmiasto. Niczym wehikuł czasu przenosi do średniowiecznych klimatów gdańskiego życia. Po części oryginalnie zachowane oraz zrekonstruowane przedproża, ze strasznymi gargulcami i mieniącymi się w świetle bursztynami w ulicznych sklepikach, pozwalają poczuć bajkowy nastrój tego miejsca. Wiemy, że w Gdańsku jest masa innych zabytków do zwiedzania, jednak spacerując ulicą Mariacką nie warto się śpieszyć. Rozkoszujmy się jej widokiem, klimatem i życiem. Zachęcamy do sprawdzenia samemu jak w rzeczywistości wygląda ta zabytkowa uliczka w samym centrum Gdańska.
Zwiedzanie ulicy Mariackiej z przewodnikiem
Zapraszamy również na zwiedzanie Gdańska z przewodnikiem miejskim, podczas którego możemy poznać również inne ciekawostki związane z tą uliczką, a o których zwiedzając samemu moglibyśmy nie zdawać sobie sprawy.
Jedną z takich ciekawostek jest fakt, że swego czasu na ulicy Frauengasse mieszkał Mikołaj Kopernik. Kamienice o numerze 1 – 3 należały bowiem prze długi czas do parafii mariackiej. Kopernik był duchownym niższej rangi, który w wolnym czasie zajmował się astronomia a którego naukowe badania zrewolucjonizowały ówczesny świat.
Na ulicy znajduje się również budynek, który nosi nazwę – Dom Przyrodników. Zlokalizowana pod numerem 26. jest jedną z najbardziej okazałych kamienic Gdańska. W latach 1846 – 1936 mieściła się tu siedziba Towarzystwa Przyrodniczego, a od 1958 roku siedziba Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Charakterystyczna kamienica w stylu manierystycznym z wysoką na 36 metrów wieżą, zwieńczoną pięknym hełmem z latarnią. Wybudowana została pod koniec XVI wieku dla kupca Hansa Köpego, najprawdopodobniej według projektu Antoniego van Obberghena. W 1866 roku hełm z wieży został zastąpiony obrotową kopułą i cały szczyt przemieniono na obserwatorium astronomiczne.
W 1945 roku, podobnie jak cały Gdańsk, budynek został poważnie zniszczony. Ocalała jednak frontowa fasada z wieżą. Kamienice odbudowano przywracając na wieży hełm w kształcie sprzed 1866 roku. Obecnie w wieży znajduje się punkt widokowy udostępniony do zwiedzania, na który prowadzą 142 stopnie.
zobacz także: Bazylika Mariacka – królowa gdańskiej panoramy
zobacz także: Dwa domy Schopenhauerów – Atrakcje Gdańska
Podobało się? Zasubskrybuj i bądź na bieżąco:
