Kraków to miasto o bogatej historii i wielowiekowej tradycji. Od dawien dawna słynie z niezwykłych obchodów Bożego Narodzenia. Dzięki unikalnemu połączeniu historii i kultury miasto tworzy niepowtarzalną atmosferę świąteczną, która przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów z całego świata.
Boże Narodzenie to magiczny czas, pełen symboli, tradycji, których początki sięgają często niezwykle dawnych czasów. Skąd wzięły się krakowskie szopki czy też zwyczaj dekorowania choinki? Jakie potrawy znajdują się na świątecznym stole w krakowskich domach? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w poniższym tekście.
Adwent
Dawniej, w Krakowie, w czasie adwentu wykonywało się ozdoby. W niektórych rodzinach tradycja ta kultywowana jest po dziś dzień. Natomiast w wieku XIX, zyskały na popularności ozdoby ze szkła, znane w regionie Małopolski jako bańki. Będąc w Krakowie, warto odwiedzić Centrum Szkła i Ceramiki, aby poznać bliżej proces tworzenia szkła i zobaczyć ciekawe wystawy tematyczne. Zachęcamy również wybrać się tu z przewodnikiem po Krakowie, który przybliży nam historię tej tradycji. Jest to fantastyczna atrakcja zarówno dla dorosłych, jak i dzieci.
Choinka w Krakowie
Choinka stanowi nieodłączny element Świąt Bożego Narodzenia. Te urokliwe drzewka można podziwiać w różnych strategicznych punktach Krakowa, takich jak Rynek Główny przy Bazylice Mariackiej, w okolicach Bazyliki Franciszkanów, a także na Wzgórzu Wawelskim. Wszystkie te miejsca możemy odwiedzić podczas świątecznego spaceru.
Choinka w Krakowie jest obecna od XVIII wieku. Jej pierwotny wygląd różnił się od współczesnych drzewek. Początkowe choinki, znane jako „podłaźniki”, miały formę kopułki z gałązek jodłowych i słomy. Wieszane były u podwały, stąd nazwa „podłaźnik”. Dekorowano je jabłkami, orzechami a także małymi chlebkami. Umieszczano na nich także cienkie świeczki woskowe, które stanowiły charakterystyczną dla Krakowa ozdobę.
Współczesne choinki, zagościły w mieście dopiero w XX wieku.
Krakowski Jarmark Bożonarodzeniowy
Kolejnym Bożonarodzeniowym zwyczajem, organizowanym co roku od końca listopada, jest Targ Bożonarodzeniowy zwany Jarmarkiem. Jego tradycja sięga ponad stu lat. Warto tutaj powiedzieć, że już przed II Wojną Światową na Rynku można było zakupić choinkę.
Jarmark Bożonarodzeniowy w Krakowie jest znany z szerokiej gamy tradycyjnych polskich potraw świątecznych. Obejmuje to m.in. pierogi w różnych smakach, barszcz czerwony z uszkami oraz karpia smażonego w chrupiącej panierce. Oprócz degustacji smakowitych dań, jarmark jest także idealnym miejscem do zakupu ręcznie wykonanych dekoracji i ozdób świątecznych, takich jak malowane bombki, ozdoby choinkowe, stroiki świąteczne, świece z wosku, a także szopki i inne wyroby rzemieślnicze.
W ofercie sprzedawców znajdują się również wyroby ceramiczne, szkło artystyczne, biżuteria, pamiątki, pocztówki, kalendarze oraz różnorodne wyroby z drewna, wełny, sukna i innych materiałów. Na jarmarku gościć będą również kupcy z Litwy, Ukrainy, Słowacji i Węgier, którzy oferują m.in. wędliny, sery, kiełbasy, chleb oraz rękodzieło z lnu i wełny.
Szopki Krakowskie – żywe dziedzictwo kulturowe
Krakowskie szopki bożonarodzeniowe są unikalnym i kulturowo bogatym elementem tradycji bożonarodzeniowych w Krakowie, mającym swoje korzenie w XIX wieku. Znane są ze swojej wyjątkowości, łącząc elementy religijne z motywami architektonicznymi charakterystycznymi dla Krakowa.
Tradycja budowania szopek krakowskich sięga początku XIX wieku. Inspiracją dla twórców były zabytki architektoniczne miasta. Szopki są wyjątkowe ze względu na ich kolorową i ozdobną naturę. Charakteryzują się bogatym zdobnictwem oraz wykorzystaniem elementów architektonicznych znanych z krakowskiego pejzażu, takich jak wieże, bramy i fasady znanych budynków. Do ich budowy używa się lekkich materiałów, takich jak drewno, karton czy folia cynkowa oraz bogato zdobionych tkanin, papieru i koralików.
Co roku w Krakowie odbywa się konkurs szopek. Wydarzenie to miało swój początek w 1937 r. Stanowi jeden z najważniejszych elementów świątecznych obchodów w mieście.
Po konkursie, szopki często są wystawiane w różnych miejscach w mieście, co pozwala mieszkańcom i turystom podziwiać te niezwykłe dzieła. Przewodnik po Krakowie dla dzieci, w trakcie spaceru z najmłodszymi pokazuje szopki i opowiada o świątecznych tradycjach miasta. Jest to wspaniały pomysł na wycieczkę z dziećmi i zapoznanie ich z tradycjami świątecznymi.
Szopki stanowią ważny element tożsamości kulturalnej Krakowa, będąc jednocześnie wyrazem szacunku dla historii i architektury miasta. Inspirują zarówno lokalnych artystów, jak i społeczność międzynarodową. Wykorzystywane są także w celach edukacyjnych, ucząc o historii i kulturze Krakowa. To znakomity przykład połączenia sztuki, tradycji i historii.
Wigilia w Krakowie
Zasiadanie do wieczerzy wigilijnej jest niezwykle ważnym zwyczajem dla Krakowian. Większość dań znajdujących się na stołach wigilijnych w krakowskich domach spotykamy także w innych miastach. Są jednak i takie potrawy, które związane są z tradycją pielęgnowaną w Krakowie i nie spotkamy ich nigdzie indziej. Jakie? Np. zupa migdałowa na mleku, którą podajemy poza barszczem z uszkami i zupą grzybową. Innym regionalnym daniem jest przekładaniec krakowski z ciasta drożdżowego. Dzielony jest na cztery części, między które wkładany jest krem orzechowy i konfitura.
Z Wigilią krakowską wiąże się także składanie życzeń zakończone pocałunkiem na trzy. Raz pocałunek w prawy policzek i dwa razy w lewy. Pierwszy oznacza szczęście, drugi zdrowie, trzeci natomiast osobiste życzenie.
Żywa Szopka
Żywa szopka stanowi niezwykle ważną dla Krakowa tradycję. Pierwszą żywą szopkę wystawił św. Franciszek z Asyżu w Greccio, około 800 lat temu. Krakowscy franciszkanie przynieśli ten zwyczaj do Polski. Od tej pory co roku skwer przy ul. Franciszkańskiej 4 w Krakowie, między 24 a 26 grudnia, gromadzi tysiące ludzi z całego świata. Wraz z otwarciem szopki rozpoczynają się jasełka i wspólne kolędowanie. Ulubioną wśród mieszkańców Krakowa jest góralska pastorałka „Oj maluśki, maluśki”.
Jeśli chcecie posłuchać więcej o bożonarodzeniowych zwyczajach krakowskich, zobaczyć to piękne miasto, poczuć klimat, poznać mnóstwo ciekawych opowieści i anegdot, zapraszamy na spacer z przewodnikiem miejskim.
Podobało się? Zasubskrybuj i bądź na bieżąco:
