Zamek w Pułtusku to jedna z najważniejszych atrakcji miasta. Choć posiada swoją burzliwą historię i nie raz popadł w ruinę, to jednak obecnie odrestaurowany, pełni funkcję hotelu i atrakcji turystycznej.
Usytuowany na niewielkim wzniesieniu nad rzeką Narew, od czasów średniowiecza pełnił funkcję rezydencji biskupów płockich (przez co nazywany jest również Zamkiem Biskupów Płockich). Warto choć raz wybrać się na wycieczkę do Pułtuska, by na własne oczy zobaczyć to przepiękne miasteczko w środku Mazowsza. Zamek, obok najdłuższego rynku w Europie i Bazyliki kolegiackiej Zwiastowania NMP w Pułtusku, stanowi dla turystów odwiedzających miasto jedną z głównych atrakcji. Ale jaka jest jego historia? I jak wygląda oraz jaką funkcję pełni obecnie??
Zamek w Pułtusku – zwiedzanie grodu
Według badań archeologicznych i pisanych przekazów, na początku epoki średniowiecza, na wzgórzu nad Narwią powstał drewniany gród. Za panowania pierwszych Piastów stanowił bardzo ważny punkt obronny północno-wschodnich granic Mazowsza. W wieku XIII, za czasów Konrada Mazowieckiego, gród i obszar wokół Pułtuska przekazano biskupom płockim, tytułującym się od tej pory książętami pułtuskimi.
Historia Zamku w Pułtusku
Roku 1386 w trakcie najazdu litewskiego, budowla zamku została zniszczona. W miejscu, które zajmowała rozpoczęto budowę nowej rezydencji, z początku drewnianej. Dopiero w XV wieku wzniesiony został Murowany Dom Mały – prosta podpiwniczona budowla na planie prostokąta z czworoboczną kamienną wieżą, znajdujący się w zachodniej części wzgórza. Inicjatorem tej budowy był biskup Paweł Giżycki. W XVI wieku nastąpiła rozbudowa zamku w stylu renesansowym.
Było to dzieło biskupów Rafała Leszczyńskiego i Andrzeja Krzyckiego. Na północ od Domu Małego, wzniesiony został Dom Duży – murowany, podpiwniczony, z dwoma kondygnacjami. Od strony wschodniej przylegała do niego brama. Andrzej Krzycki biskupem płockim był zaledwie siedem lat. Mimo tak krótkiego czasu pozostawił w zamku swój ślad w postaci wystroju wnętrz, które wykonywali artyście z Włoch, na specjalne zamówienie. Biskup ufundował także kościół p.w. św. Marii Magdaleny, o której napiszemy w kolejnej części.
Czasy rozkwitu zamku za rządów biskupów płockich
Na przestrzeni lat stale był upiększany, za rządów biskupa Piotra Myszkowskiego założone zostały ogrody z drzewami owocowymi i winoroślą. Zamek stanowił także miejsce, w którym gromadzono cenne księgozbiory należące do Erazma Ciołka, Andrzeja Krzyżackiego oraz Piotra Dunin – Wolskiego. W roku 1530 założono na zamku, pierwszą na Mazowszu, drukarnię prowadzoną przez mistrza Jana Sandeckiego, sprowadzonego z Krakowa. Swoje miejsce miał tu także teatr dworski, w którym na zaproszenie Piotra Myszkowskiego, gościł Jan Kochanowski.
W pierwszej połowie XVII wieku nastąpiła dalsza rozbudowa zamku za sprawą biskupa Marcina Szyszkowskiego, który doprowadził do wzmocnienia murów zamkowych oraz Henryka Firleja, który wzniósł murowany parkan wokół ogrodu a także potężny most przy wjeździe. W roku 1628, za czasów biskupa Stanisława Łubieńskiego, pułtuski malarz – Jan Rostwoski – ozdobił polichromiami ówczesną zamkową kaplicę.
Potop Szwedzki – rozbiory – czasy upadku
Zamek ucierpiał najbardziej w czasie potopu Szwedzkiego. Został niemal całkowicie zrujnowany. Jego odbudowy podjęto się dopiero za rządów biskupów Załuskich. Odrestaurowany został Dom Duży. Przebudowana została południowa część skrzydła zachodniego, gdzie powstała kaplica. Wnętrza udekorowano sztukaterią i płytkami fajansowymi, które obecnie oglądać można w jednej z kaplic kolegiaty. Odnowiono także ogrody, w których powstała pomarańczarnia, figarnia i altana. Ostatniej przebudowy dokonano za czasów biskupa Krzysztofa Hilarego Szembeka, w XVII wieku. Budynek bramny został wówczas odrestaurowany w stylu klasycystycznym. Od strony wschodniej wzniesione zostały skrzydła przeznaczone na cele gospodarcze.
Po III rozbiorze Pułtusk znalazł się pod panowaniem pruskim. Historyczne chwile dla miasta rozegrały się w latach 1806-1807, kiedy prowadzone były walki wojsk Napoleona z armią rosyjską. Do roku 1815 zamek pełnił funkcję wojskowego szpitala, przez co większość pomieszczeń została zniszczona. Zdewastowany zamek odbudował biskup Adam Michał Prażmowski.
Ostatnie sto lat historii zamku
W czasie wojny krymskiej, budynek ponownie został przekształcony w szpital. Zwożeni ranni umieszczani byli w salach na parterze, natomiast piętro zajmował dowódca I Brygady Grenadierów. W roku 1853 zamek został faktycznie przejęty przez władze carskie. Formalne potwierdzenie nastąpiło w roku 1866, kiedy doszło do konfiskaty majątków kościelnych. Budynek nie wrócił już w ręce biskupów płockich. Do roku 1914, w dalszym ciągu mieścił się w zamku szpital wojskowy.
Po odzyskaniu niepodległości, w roku 1918 budynek stał się siedzibą władz powiatowych i funkcję tę pełnił do roku 1975. W roku 1974 podjęta została decyzja o przekształceniu zamku w Dom Polonii. Rozpoczęte zostały prace nad adaptacją budynków i pomieszczeń do funkcji hotelowo – konferencyjnych. Dawny układ zamku zachował się tylko fragmentarycznie, jednak dekoracja sztukatorska nawiązuje do dawnych wzorów. Obecnie budynek ma kształt niesymetrycznej podkowy złożonej z siedmiu segmentów. Pierwotny układ jest najlepiej dostrzegalny w piwnicach Domu Dużego i budynku bramnego.
Atrakcja turystyczna Pułtuska – Hotel Zamek – pokoje i centrum konferencyjne
Obecnie zamek jest miejscem, w którym przeszłość łączy się z teraźniejszością, gdzie każdy może znaleźć coś dla siebie.
Hotel – zamek Pułtusk
Hotel – Zamek Pułtusk – to jeden z najciekawszych obiektów hotelarskich w Polsce. Łączy w sobie funkcję miejsca noclegowego, centrum konferencyjnego i turystycznej atrakcji. Jest to idealne miejsce na weekendowe wypady, udane spotkania biznesowe czy też romantyczny pobyt we dwoje. Zostawiamy Państwu link do hotelu – tutaj!
Gondole, kajaki, stadnina, amfiteatr – to tylko niektóre atrakcje jakie czekają w Pułtusku
Miłośnicy aktywnego spędzania czasu znajdą na terenie zamku kort tenisowy czy boisko do siatkówki. Gości hotelu czy turyści spędzający czas w Pułtusku mogą także wypożyczyć kaja, wybrać się na rejs zabytkowymi gondolami lub przejść się po przylegającym parku czy najdłuższym rynku w Europie. W czasie pobytu w hotelu, wielbicieli historii Kasztelan Zamkowy z Chorągwi Pułtuskiej oprowadza po zamku i Zbrojowni Rycerskiej. Zaprasza również na gawędę : „jak to na wojnie bywało…”.
Na terenie zamku znajduje się położony na świeżym powietrzu amfiteatr. Organizowane są tu wydarzenia kulturalne, m.in. Piknik Husarski (organizowany z okazji Dnia Tradycji Rzeczypospolitej), spektakle teatralne czy pokazy filmowe. Goście mogą również podziwiać różnego rodzaju wystawy w Galerii Zamkowej czy koncerty dzieci polonijnych „Kresowa Dusza”. Dodatkowo znajdą tu Państwo stadninę, gdzie istnieje możliwość zamówienia konnej przejażdżki pod okiem instruktora.
Pułtusk zdecydowanie jest miejscem które powinniśmy odwiedzić. Wszystkich miłośników podróży zachęcamy na wycieczkę do tego urokliwego miasteczka i odkrycia jego atrakcji. Mamy nadzieję, że w przyszłości, wybierzemy się wspólnie na wycieczkę do Pułtuska z przewodnikiem.
Zapraszamy również do przeczytania innych artykułów o Pułtusku:
Podobało się? Zasubskrybuj i bądź na bieżąco:
