Zamek Olsztyn – ruiny Zamku w Olsztynie

Zamek Olsztyn - ruiny zamku w trakcie prac remontowych
Udostępnij!
5/5 (ocen: 18)

Zamek Olsztyn to właściwie malownicze ruiny średniowiecznego zamku znajdującego się w miejscowości Olsztyn koło Częstochowy, na terenie Jury Krakowsko-Czestochowskiej. Twierdza położona na różnych poziomach dużego skalistego wzniesienia, należy do systemu Orlich Gniazd i przyciąga wzrok już z bardzo daleka. Z poniższego artykułu dowiemy się, jaka jest historia zamku? Czy możemy zwiedzać zamek w Olsztynie? I co tu robili neandertalczycy?

Według historyków Zamek Królewski w Olsztynie zbudowany został w drugiej połowie XIII wieku (pierwsze oficjalne wzmianki o olsztyńskiej warowni pochodzą już z 1306 roku). Przez ponad 300 lat, aż do XVI wieku, zamek był ciągle rozbudowywany. Między innymi w XIV wieku rozbudowę zamku zlecił Kazimierz Wielki, robiąc z niego jedną z najsilniejszych twierdz na pograniczu śląsko-małopolskim, stanowiącą najważniejszy punkt oporu północno-zachodniej Małopolski. Jako ciekawostkę dodamy, że istnieje wiele legend o zamku w Olsztynie, które sprawiają że miejsce to staje się jeszcze bardziej interesujące.

Historia Zamku w Olsztynie koło Częstochowy

Otoczony wysokimi murami, gęsto zabudowany, olsztyński zamek stanowił jeden z najważniejszych punktów obronny Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Ochraniał zachodnie granice Królestwa Polskiego przed najazdami od strony Czech i Śląska. W XV wieku nowo powstała część, tzw. dolnego zamku, stanowiła główną linię obronną przed napadami ze strony książąt śląskich. 

Jedna z ważniejszych bitew w historii zamku, miała miejsce w 1587 roku. Po śmierci Stefana Batorego w 1586 roku Maksymilian III Habsburg (jeden z czterech pretendentów do tronu polskiego) na czele wojsk austriackich, po nieudanej próbie podbicia Krakowa, ruszył na północ i w połowie grudnia rozpoczął oblężenie olsztyńskiego zamku. Broniony przez niespełna setkę żołnierzy oraz miejscową szlachtę, Olsztyn zdołał odeprzeć siły liczące ok. 4 tysiące żołnierzy.

Dowódcą obrony zamku był wówczas starosta Kasper Karliński. Według legendy, podczas oblężenia, porwany został syn Karlińskiego, który postawiony następnie na pierwszej linii ognia, stanowić miał żywą tarczę dla agresorów. Karliński, według podań, miał jednak jako pierwszy zacząć strzelać do atakujących, trafiając przy tym śmiertelnie swojego syna.

Zamek Królewski w Olsztynie uległ dopiero w 1655 roku, kiedy to po dość krótkim oblężeniu został zdobyty, a następnie spalony w czasie potopu szwedzkiego. Niestety koszty odbudowy olsztyńskiego zamku były zbyt wysokie. Zrujnowany i niezdatny do dalszego użytkowania został porzucony.

Do dziś, spośród kilkudziesięciu obiektów wchodzących w skład budowli zamku, zachowały się kubaturowe relikty kilku budynków. Mury części mieszkalnej, fragmenty murów budynków gospodarczych i częściowo także piwnice. Największe jednak wrażenie na zwiedzających zamek wywołują dwie wieże, cylindryczna i kwadratowa (Starościańska – obecnie wieża widokowa).

Podczas prowadzonych badań archeologicznych na terenie zamku, wykryto obecności kolejnych reliktów przeszłości m.in. fundamenty kuźnicy i ślady dymarek (dawne piece hutnicze). W roku 2015 przebadano teren zamku dolnego, dzięki czemu udało się ustalić położenie wieży bramnej oraz trzech filarów mostu prowadzącego od wieży bramnej do górnej części zamku.

Wycieczka do olsztyńskiego zamku

Przez ostatnie lata, na terenie zamku, trwały prace konserwacyjne i restauratorskie, mające na celu zwiększenie atrakcyjności turystycznej Zamku Olsztyn.

Obecnie ruiny zamku koło Częstochowy udostępnione są do zwiedzania dla turystów przez cały rok. Czas samodzielnego zwiedzania zamku trwa średnio jedną godzinę. Jednak jeśli chcemy dodatkowo pospacerować po pozostałym obszarze wokół ruin i cieszyć oczy (naprawdę) przepięknymi widokami, czas zwiedzania może być znacznie dłuższy. Chętni za opłatą mogą również wejść na wieżę widokową (kwadratowa wieża – „Sołtysia”), z której rozpościera się niesamowita panorama jury Krakowsko-Częstochowskiej.

Warto na czas zwiedzania skorzystać z usług przewodnika, który opowie nam historię zamku i pokaże interesujące miejsca. Wtedy czas zwiedzania zamku może się oczywiście trochę wydłużyć.

Zwiedzanie zamku w Olsztynie:

Wstęp na teren, na którym znajduje się Zamek Królewski w Olsztynie koło Częstochowy, wymaga uiszczenia opłaty wg. cennika:

  • Dorośli: 10,00 zł
  • Młodzież ucząca się (za okazaniem legitymacji): 6.00 zł
  • Emeryci: 6,00 zł
  • Dzieci do 7 lat: wstęp wolny

Cennik opłat na wieżę widokową:

  • Dorośli: 5,00 zł
  • Młodzież i emeryci: 3,00 zł

Zamek otwarty jest codziennie:

  • od godziny 8:00 do 21:00 w okresie od 01.04 do 31.08
  • od godziny 9:00 do 19:00 w okresie od 01.09 do 31.03

Dla zmotoryzowanych u podnóża zamku znajduje się obszerny parking.

zobacz także: Zamek w Olsztynie – Legendy

Co robili neandertalczycy na zamku w Olsztynie?

Na terenie zamku znajduje się obszerna jaskinia, która w XVI i XVII wieku służyła jako przyzamkowa spiżarnia. Magazynowano w niej beczki, między innymi z soloną wieprzowinę, grzybami czy kiszoną kapustę. Podczas trwających prac archeologicznych, we wspomnianej spiżarni odkryto ponad 200 krzemiennych narzędzi (krzemienne zgrzebła i noże łowieckie) sprzed około 40 tysięcy lat.

Okazuje się, że znalezione na terenie zamku narzędzia należały do neandertalczyków. Dawno temu, wykorzystywali oni ową jaskinię jako schronienie. Biorąc pod uwagę wiek znalezionych narzędzi, stwierdzono, iż pochodzą one z czasów kiedy, na terenie Europy, homo sapiens neanderthalensis (neandertalczycy) żyli obok homo sapiens (człowieka współczesnego). Ostatecznie przetrwali tylko ci drudzy.





Podobało się? Zasubskrybuj i bądź na bieżąco:


Scroll to Top